Tình trạng trẻ sơ sinh bị táo bón không thể giải quyết bằng cách đơn giản là ăn nhiều chất xơ như người lớn. Đây cũng là hạn chế khiến mẹ khó tìm được cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh hiệu quả. Những gợi ý dưới đây, mẹ sẽ giúp bé thoát khỏi nỗi khó chịu mang tên "táo bón".

Tuy nhiên, điều quan trọng là phải chắc chắn rằng bé thực sự bị táo bón trước khi bạn bắt đầu chữa trị. Trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ bú mẹ, đôi khi cũng có những lần đại tiện cách nhau tới 3 hay 4 ngày chỉ vì bé đã chuyển hóa được gần như tất cả những gì bé bú vào.

Táo bón ở trẻ sơ sinh là gì?

Bện cạnh tình trạng trẻ sơ sinh bị tiêu chảy thì táo bón cũng là vấn đề bố mẹ cần quan tâm.

Táo bón ở trẻ sơ sinh là tình trạng chậm đại tiện, 3-5 ngày mới đi một lần. Tuy nhiên số ngày đi đại tiện chỉ là một tiêu chí để nhận biết trẻ sơ sinh bị táo bón.

Có trẻ 3 ngày đi một lần nhưng phân mềm xốp, trẻ đi dễ dàng thì chưa gọi là táo bón. Còn trẻ 1 đến 2 ngày đi một lần nhưng phân keo dính, trẻ phải rặn khó khăn thì vẫn là táo bón.

Đây là lúc mẹ cần tìm hiểu cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh.

Trẻ sơ sinh bị táo bón là tình trạng khá phổ biến

Nguyên nhân phổ biến gây táo bón ở em bé sơ sinh
Những bé chỉ bú sữa mẹ hiếm khi bị táo bón. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bé nếu phân của bé khô, cứng hoặc bé bị đau hậu môn khi đi tiêu.
Nếu bé chỉ uống sữa công thức, rất có thể loại sữa đang dùng không phù hợp với bé.
Nếu bạn đã bắt đầu cho bé ăn dặm, ngũ cốc có thể là thủ phạm gây táo bón ở trẻ do có lượng chất xơ thấp.
Táo bón có thể do mất nước, do đó bạn nên cho bé uống nhiều nước, có thể giúp cải thiện tình hình.
Do tổn thương thực thể đường tiêu hóa. Đây là hiện tượng rất hiếm gặp, chỉ chiếm khoảng 5% nguyên nhân gây táo bón
Trong thời gian bú, mẹ vẫn giữ thói quen ăn ớt, gừng, hạt tiêu...thì chất nóng trong các thực phẩm này sẽ đi đi vào cơ thể bé gây ra táo bón.
Trẻ ngồi một chỗ quá nhiều như chơi đồ chơi mà không di chuyển kiến nhu động ruột của bé ít hoạt động, hệ tiêu hóa làm việc cũng kém hơn
Mẹ xây dựng thực đơn không khoa học, cho con ăn nhiều đồ chiên, dầu mỡ, sẽ dẫn đến đầy hơi, khó tiêu và gây táo bón ở trẻ
Bé dùng kháng sinh, không chỉ diệt vi khuẩn gây bệnh mà diệt luôn vi khuẩn có lợi trong ruột gây ra tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy ở trẻ.

Đa số trẻ sơ sinh bị táo bón là do nguyên nhân từ hệ tiêu hóa

Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị táo bón
Trẻ sơ sinh bị táo bón thường xuất hiện những dấu hiệu sau:

Không đại tiện hơn 3 hay 4 ngày
Chán ăn, hơi trướng bụng
Khó ngủ
Hay cằn nhằn khó chịu đi kèm với tiếng khóc ré chói tai, và xì hơi nặng mùi
Đối với trẻ bú sữa mẹ:

Phân trẻ sơ sinh bình thường mềm hoặc chảy nước. Phân có màu vàng hoặc hơi xanh với những lốm đốm giống hạt. Tần suất đi tiêu khoảng 1-2 lần/tuần.

Nhiều trẻ sơ sinh bú sữa mẹ không đi tiêu thường xuyên nhưng điều này không có nghĩa rằng trẻ đang bị táo bón. Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ ít khi bị táo bón do trẻ có khả năng tiêu hóa gần như hoàn toàn thức ăn.

Đối với trẻ bú bình:

Phân trẻ sơ sinh bình thường mềm, màu xám xanh đến vàng, nâu tùy thuộc vào loại sữa công thức trẻ uống. Tần suất đi tiêu vào khoảng 1-2 lần/1-2ngày.

Sữa công thức làm trẻ bị táo bón thường xuyên hơn. Điều này do sữa công thức không dễ tiêu hóa hoặc không phù hợp với cơ thể của trẻ. Vậy trẻ sơ sinh bị táo bón phải làm sao?

Táo bón khá dễ xử lý, mẹ không nên quá lo lắng khi bé mắc phải

Phân của bé sơ sinh bị táo bón như thế nào?
Một trong những cách đơn giản để phát hiện táo bón ở trẻ sơ sinh là theo dõi tình trạng phân của bé.

Khi bị táo bón phân bé thường vón cục, cứng, sẫm màu, có hình viên nhỏ như phân dê hoặc phân thỏ. Ngược lại, dù 1, 2 ngày bé mới đi ngoài nhưng phân mềm thì mẹ không cần quá lo lắng.

Biểu hiện sai lầm về táo bón ở trẻ sơ sinh
Tần suất đi tiêu giảm

Sự thay đổi tần suất đi tiêu là dấu hiệu đầu tiên của táo bón. Tuy nhiên, với trẻ sơ sinh điều này dường như không đúng. Tần suất đi tiêu giảm thường xảy ra ở trẻ từ 2-6 tuần tuổi, đặc biệt với những trẻ sơ sinh chỉ bú sữa mẹ.

Tần suất đi tiêu giảm không đồng nghĩa với việc trẻ bị táo bón. Trong giai đoạn này, cơ thể trẻ sơ sinh đang phát triển mạnh mẽ, do đó trẻ hoàn toàn có thể tiêu hóa và hấp thu toàn bộ chất dinh dưỡng từ sữa mẹ.

Kết quả là, số lần đi tiêu của trẻ giảm hẳn. Như vậy, nếu trẻ vẫn tăng cân đều, không quấy khóc, không căng thẳng thì có thể nhận định trẻ hoàn toàn không hề bị táo bón.

Táo bón là bệnh lý thường thấy ở trẻ sơ sinh mẹ cần quan tâm

Căng thẳng khi đi đại tiện

Khi thấy trẻ bị căng thẳng khi đi đại tiện, mẹ thường liên kết ngay với táo bón. Thực tế không phải lúc nào cũng vậy.

Tình trạng trẻ căng thẳng hay rên rỉ rất phổ biên ở trẻ sơ sinh từ 4-6 tuần tuổi. Khi đó trẻ đang bắt đầu nhận thức được cơ thể cơ mình.

Ví dụ như, trẻ căng thẳng là khi trẻ học cách điều khiển các cơ để tống phân ra khỏi cơ thể. Triệu chứng này sẽ giảm khi trẻ học được cách đi tiêu. Tuy nhiên, nếu trẻ căng thẳng kèm quấy khóc lại là một bất thường cần chú ý.

Cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh
Bổ sung dưỡng chất (chất xơ và chất lỏng)

Nước trái cây chỉ dùng cho bé uống thêm, không thể thay thế khẩu phần của bé. Hòa 15ml nước trái cây với 15ml nước và cho bé uống 3 đến 4 lần giữa các bữa ăn.

Làm ngọt nước trái cây, đường không phải là cách chữa táo bón cho trẻ sơ sinh tốt mà có thể ảnh hưởng xấu đến tiêu hóa. Các loại trái cây tốt cho đường tiêu hóa của trẻ là mận, táo, lê, nho, việt quất,...

Bạn nên tránh xa các loại quả hạch như mơ hoặc đào và các quả chua như cam, bưởi chùm, kiwi, thơm và hầu hết các loại quả mọng.

Chúng có thể kích thích dạ dày rất nhạy cảm của bé dễ gây dị ứng và có thể làm trẻ sơ sinh bị sôi bụng.

Cho bé tắm nước ấm

Ngâm mình trong nước ấm sẽ giúp bé cưng cảm thấy thoải mái, đồng thời giảm bớt cảm giác khó chịu do táo bón gây ra.

Sự khó chịu vì đầy hơi khi táo bón cũng góp phần tạo ra sự căng cơ góp phần làm cho tình trạng trẻ bị táo bón trở nên nghiêm trọng hơn.

Giúp bé thư giãn cơ bụng sẽ làm giảm cơn đau do đầy hơi và kích thích nhu động ruột. Bạn có thể thả một túi trà cúc La mã vào nước tắm của bé, mùi thơm dễ chịu của trà sẽ hỗ trợ đạt được hiệu quả thư giãn mong muốn.

Cách xoa bụng để chữa táo bón cho trẻ sơ sinh

Trong phòng ấm, cởi hết quần áo của bé rồi đặt bé lên một chiếc khăn tắm, đặt một tấm tã vải dưới mông bé, một tấm nữa luồn giữa hai chân và bọc hậu môn. Tuy nhiên, đừng cột tã vào người bé.

Cầm hai chân của bé trong tay rồi từ từ đẩy đầu gối phải của bé về phía vai phải.

Khi đầu gối của bé đã lên cao hết cỡ, nhẹ nhàng nâng chân bé lên và kéo về phía bạn để chân bé từ từ duỗi thẳng ra. Khi duỗi chân phải, bắt đầu đẩy đầu gối trái của bé về phía vai trái.

Mẹ nên nhớ cắt ngắn móng tay trước khi massage cho bé nhé!

Nếu mẹ làm đúng thì bé sẽ có vẻ như đang đạp một chiếc xe đạp vô hình. Phần mông của bé sẽ hơi nâng lên khỏi tã vải và nhẹ nhàng nghiêng về trái rồi lại nghiêng về phải khi bạn đang thực hiện các động tác trên.

Chúng ta không mặc tã cho bé để kích thích quá trình loại bỏ chất thải tự nhiên của bé. Miếng tã đặt giữa hai chân bé rất quan trọng vì bạn sẽ không muốn bé "bậy" lên tường hoặc chính bạn đúng không nào?

Đổi sữa công thức bé đang uống

Nếu bé uống sữa công thức và bị táo bón, thử đổi sang loại sữa bột khác cũng là cách chữa táo bón cho trẻ sơ sinh.

Nếu không biết chọn loại sữa nào phù hợp với bé, bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa hay chuyên gia dinh dưỡng giàu kinh nghiệm.

Trẻ sơ sinh bị táo bón mẹ nên ăn gì?
Nếu đang nuôi con bằng sữa mẹ, khi bé bị táo bón bạn có thể thử điều chỉnh lại chế độ ăn uống của mình. Bởi bé có thể nhạy cảm với một số thực phẩm mà bạn đang ăn và gây nên táo bón.

Khi bé đang trong giai đoạn ăn dặm và có thể ăn thức đặc bạn nên đưa một số thực phẩm giàu chất xơ vào khẩu phần ăn cho bé như: Các loại đậu, hạt ngũ cốc, trái cây, rau củ quả...

Cho bé uống một chút trà bạc hà pha loãng

Hâm nóng bình nước cho đến khi nước hơi ấm. Sau đó đổ nước vào cốc rồi nhúng túi trà bạc hà vào nước khoảng 5 lần. Đổ 30ml nước trong cốc vào bình rồi cho bé uống sau các bữa ăn.

Yếu tố quan trọng nhất của biện pháp này là nước. Nước là một trong những phương pháp tự nhiên hiệu quả nhất để kích thích khả năng đại tiện.

Bạc hà làm dịu dạ dày bé, hỗ trợ tiêu hóa và đại tiện. Nếu không có trà bạc hà, mẹ có thể dùng trà Cúc La mã thay thế. Cúc La mã có tác dụng xoa dịu các mô và hệ thần kinh. Ngoài ra, bản thân nước ấm cũng thường có hiệu quả giảm táo bón.

Trẻ sơ sinh uống sữa ngoài có nguy cơ táo bón cao hơn so với bé bú mẹ, do sữa công thức khó tiêu hóa hơn. Để khắc phục căn bệnh trẻ em này, mẹ nên ưu tiên chọn sữa có bổ sung chất xơ hòa tan góp phần làm cho phân của bé mềm hơn, dễ đi ngoài hơn. Đó là cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh dễ dàng và đơn giản nhất.

Theo Merrybaby