Theo tổ chức Y tế thế giới WHO, tiêu chảy là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tử vong cho trẻ em ở các nước đang phát triển. Vì vậy, khi trẻ bị tiêu chảy, bên cạnh việc điều trị đúng cách, cha mẹ cũng cần phải lưu ý tới chế độ ăn uống của con mình.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi PGS.TS. Nguyễn Tiến Dũng - Nguyên trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai.
Bệnh tiêu chảy chủ yếu là do nhiễm trùng đường ruột. Ngoài ra, một vài nguyên nhân khác cũng dẫn đến bệnh này như: chứng kích thích ruột, bệnh Crohn, bệnh Celiac, dị ứng thức ăn, sử dụng kháng sinh kéo dài hoặc chế độ ăn uống không hợp lý....
DẤU HIỆU NHẬN BIẾT TRẺ BỊ TIÊU CHẢY
Để xác định bé có bị tiêu chảy hay không, cha mẹ cần phải để ý các biểu hiện sau:
- Đi ngoài nhiều hơn một cách bất thường (bé bú sữa mẹ thì có thể đi tiêu nhiều lần hơn và phân có nhiều nước hơn so với trẻ uống sữa công thức).
- Phân lỏng, loãng hoặc chỉ toàn nước, màu sắc thay đổi và có mùi tanh.
- Trong trường hợp trẻ bị đi ngoài nặng do nhiễm trùng đường tiêu hóa thì phân của bé có thể lẫn cả máu. Ngoài ra còn có một số dấu hiệu khác như: khó chịu, quấy khóc, bú kém, nôn ói và có thể sốt.
CHẾ ĐỘ ĂN UỐNG CỦA BÉ KHI BỊ TIÊU CHẢY
1. Trẻ bị tiêu chảy nên ăn gì?
Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi
+ Nếu bé bú sữa mẹ: mẹ nên cho trẻ bú bình thường, thậm chí cần nhiều hơn để bù lại lượng nước đã mất, giúp nhanh khỏi bệnh. Người mẹ không cần phải ăn cơm với muối để "sữa lành" mà nên ăn nhiều những đồ bổ dưỡng để có đủ sữa và cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ.
+ Nếu bé dùng sữa công thức: chú ý cho trẻ ăn từng ít một và chia thành nhiều bữa. Cha mẹ nên pha loãng hơn (giảm nửa lượng sữa, giữ nguyên lượng nước) và cho trẻ ăn ít nhất 3 giờ/lần.
Đối với trẻ trên 6 tháng tuổi
Vào giai đoạn tuổi này, bé đã có thể ăn các loại thực phẩm khác ngoài sữa mẹ nên cha mẹ cần lưu ý đối với khẩu phần ăn của trẻ khi bị tiêu chảy như sau:
- Ăn các thực phẩm dễ tiêu hóa:
+ Một số thực phẩm dễ tiêu hóa nên cho bé ăn như: bột gạo, khoai tây, thịt gà, thịt lợn nạc, sữa chua...
+ Các món ăn của bé phải được chế biến dưới dạng mềm, dễ tiêu hóa. Có thể là cháo, súp, các món ninh, hầm nhừ cơm nát...
- Vẫn cần bổ sung chất béo:
Bé vẫn cần phải được bổ sung chất béo trong khẩu phần ăn của mình. Tuy nhiên, vì trẻ đang bị đi ngoài nên thay mỡ bằng các loại dầu ăn thực vật (dầu lạc, dầu vừng, hướng dương...)
- Hoa quả tươi:
Để bổ sung lượng kali thì trẻ nên cần ăn thêm các loại hoa quả chín hoặc nước ép hoa quả như: chuối, cam, xoài, hồng xiêm...
- Thực phẩm có men vi sinh (Probiotic):
+ Khi bị đi ngoài, để có thể giúp giảm triệu chứng tiêu chảy thì bé cần được bổ sung thêm men vi sinh. Nguyên nhân là vì trong men vi sinh có một lượng lớn vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa, giúp chức năng tiêu hóa được tốt hơn. Từ đó trẻ có thể hấp thụ thức ăn được tốt hơn.
+ Những thực phẩm chứa nhiều Probiotic như: sữa chua, một số loại phô mai...
Cha mẹ phải chú ý các dấu hiệu để nhận biết bé bị tiêu chảy
2. Những thực phẩm nên tránh
Trẻ bị tiêu chảy nên hạn chế ăn các loại đồ ăn như sau:
- Đường và các loại đồ ăn có chứa nhiều đường: các loại thực phẩm này dễ làm tăng áp lực thẩm thấu trong lòng ruột, khiến cho tình trạng bệnh trở nên nặng hơn. Vì thế không nên cho bé ăn bánh, kẹo hoặc các loại nước giải khát công nghiệp.
- Các loại thực phẩm có nhiều chất xơ, ít chất dinh dưỡng:
+ Tránh cho trẻ ăn các loại rau thô (măng, rau cần) hay tinh bột nguyên hạt (ngô, đỗ) vì khó tiêu hóa.
+ Tuyệt đối không để trẻ bị đi ngoài ăn rau sống, tiết canh, gỏi cá, nem chạo, nem chua, mắm tôm, mắm tép...chưa nấu chín và không uống nước lã.
3. Một số món cháo giúp trẻ nhanh phục hồi khi bị tiêu chảy
* Cháo bí đỏ thịt gà
- Nguyên liệu nấu cháo bí đỏ thịt gà:
+ Gạo tẻ: 80g
+ Bí đỏ: 50g
+ Thịt gà: 50g
+ Gia vị: muối, 2 muỗng cà phê dầu ăn dinh dưỡng, 300ml nước dùng
- Cách nấu cháo bí đỏ thịt gà:
+ Rửa sạch thịt gà rồi băm nhỏ. Sau đó khuấy đều với khoảng 2-3 thìa cà phê.
+ Bí đỏ gọt vỏ, rửa sạch rồi thái thành những miếng nhỏ. Tiếp theo đem bí đỏ hấp chín và cho vào máy xay nhuyễn.
+ Ninh cháo chín nhừ. Tiếp tục cho thịt gà, bí đỏ vào nấu cùng và bỏ một chút muối vừa ăn.
+ Múc cháo ra bát, cho thêm 2 thìa dầu ăn, khuấy đều. Nên cho trẻ ăn khi còn ấm.
Lưu ý: Nếu con không thích ăn thịt gà thì có thể thay thế bằng thịt lợn nạc băm nhỏ.
Cháo thịt gà bí đỏ thơm ngon, bổ dưỡng rất tốt cho bé khi bị tiêu chảy
* Cháo gừng
- Nguyên liệu nấu cháo gừng:
+ Gạo tẻ: 50g
+ Gừng tươi: 50g (nên chọn củ gừng già)
- Cách nấu cháo gừng:
+ Rửa sạch gừng, thái nhỏ hoặc xay nhuyễn.
+ Cho gừng và gạo vào nồi, đổ nước nấu chín thành cháo.
+ Nên cho bé ăn cháo khi còn nóng. Đây là món cháo sẽ giúp trẻ giảm nhanh chóng tình trạng tiêu chảy.
tre bi tieu chay nen co che do an uong nhu the nao? - 6
Cháo gừng có công dụng trị tiêu chảy rất tốt
LƯU Ý KHI CHẾ BIẾN THỨC ĂN CHO TRẺ BỊ TIÊU CHẢY
- Phải nấu thật kỹ các món ăn cho bé.
- Cho trẻ ăn ngay sau khi nấu để đảm bảo vệ sinh, giảm nguy cơ bội nhiễm.
- Nếu bé phải bắt buộc ăn những thức ăn nấu sẵn thì phải đun lại trước khi cho trẻ ăn.
- Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng, đảm bảo vệ sinh dụng cụ nhà bếp khi nấu đồ ăn cho bé.
- Trước khi cho trẻ ăn, rửa sạch bát, đũa, cốc, chén, thìa...rồi nhúng vào nước đun sôi.
Theo PGS.TS. Nguyễn Tiến Dũng - Nguyên trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai (Khám phá)