Cổ nhân có câu "Tam tuế khán đại, thất tuế khán lão", ý muốn nói nhìn trẻ lên 3 có thể biết tính cách của chúng lúc trưởng thành, nhìn trẻ lên 7 sẽ biết vận mệnh cả đời của chúng. Những nghiên cứu nhiều năm trở lại đây ngày càng chứng minh tính đúng đắn của câu nói này.

Ý nghĩ này đã xuất phát từ thời xưa

Từ thời kỳ đầu Ngụy Tấn Nam - Bắc triều, trong dân gian đã có phong tục "Trảo chu" (chọn đồ vật), từ đó mà suy đoán về sở thích, tính cách, thậm chí là nghề nghiệp của đứa trẻ trong tương lai.

Tại Hàn Quốc, trong giai đoạn đầu đời, một trong những sự kiện được cả gia đình quan tâm chính là tiệc thôi nôi, đánh dấu mốc 1 tuổi của bé. Bé sẽ được cho xem một khay đủ các loại đồ vật. Thông thường những đồ vật ấy sẽ đi kèm các ý nghĩa tượng trưng nhất định, qua việc bé chọn đồ vật nào thì người ta tin tưởng rằng sau này bé sẽ trưởng thành như ý nghĩa mà đồ vật mình chọn.

Lễ Doljanchi ở Hàn: Chỉ là sinh nhật 1 tuổi nhưng lại có thể dự đoán tương lai trẻ

Ví dụ như bé chỉ vào chiếc tai nghe của bác sĩ thì sau này bé sẽ trở thành bác sĩ, nếu bé chọn bát gạo thì nhất định bé sẽ có cuộc sống no đủ, và nếu bé chọn tiền thì dĩ nhiên người ta tin rằng bé sẽ trở nên giàu có. Các đồ vật khác như cây bút - tượng trưng cho sự ham học, học giỏi; sợi chỉ sặc sỡ tượng trưng cho sự trường thọ; quả bóng - là cầu thủ bóng đá hay chiếc micro - có nghĩa là bé sẽ trở thành ca sĩ...

Khoa học hiện đại đứng ra kiểm chứng

Năm 1980, một giáo sư tại Viện Tâm thần học London, Anh, đã tiến hành một thí nghiệm bằng cách lựa chọn 1.000 trẻ em 3 tuổi tại địa phương, dựa vào tính cách của chúng để phân loại và ghi chép lại. 23 năm sau, giáo sư lại một lần nữa tiếp xúc với 1.000 đứa trẻ này, khi đó chúng đã 26 tuổi. Giáo sư đã rất ngạc nhiên khi thấy rằng tính cách của những người này gần như giống hệt với thời điểm lúc chúng 3 tuổi.

Như vậy, câu nói lưu truyền hàng ngàn năm "Tam tuế khán đại" cuối cùng đã được chứng thực. Thí nghiệm này cũng cho chúng ta một gợi ý: giáo dục sớm và bồi dưỡng tính cách của trẻ thực sự sẽ mang lại ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển sau này của trẻ.

Ngày nay, đặc biệt đối với những vợ chồng trẻ hiện đại tiếp cận được với những tư duy và phương pháp dạy con đến từ nước ngoài, họ cũng nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục sớm, bắt nguồn từ kích thích giác quan, thai giáo từ trong bụng mẹ, cho bé trải nghiệm với thật nhiều những hoạt động, môn học để giúp bé phát triển được toàn diện và khám phá ra khả năng bên trong. Hầu hết mọi người đồng ý rằng nền tảng cho việc học tập và xây dựng kỹ năng sau này được hình thành bởi những trải nghiệm thời thơ ấu sớm nhất của trẻ em.

Nghiên cứu cho thấy, bộ não của con người được phát triển nhanh hơn trong độ tuổi từ 0 đến 3 so với bất kỳ thời điểm nào sau này trong cuộc đời, tạo thành hơn một triệu kết nối thần kinh neuron mới mỗi giây. Khi trẻ được quan tâm nuôi dưỡng, có sự tiếp xúc với đa dạng các trải nghiệm khác nhau, có sức khỏe và dinh dưỡng tốt, thì các kết nối thần kinh này được kích thích và củng cố, tạo nền tảng vững chắc cho sự thành công sau này khi bắt đầu đi học và đi làm.

Howard Gardner, một nhà tâm lý học phát triển người Mỹ và là giáo sư nghiên cứu về nhận thức và giáo dục của John H. và Elisabeth A. Hobbs tại trường Đại học Giáo dục Harvard, đã đưa ra lý thuyết đa thông minh, trong đó chỉ ra con người có 8 loại hình thông minh khác nhau: Thông minh nội tâm, thông minh giao tiếp, thông minh ngôn ngữ, thông minh logic - toán học, thông minh hình ảnh, thông minh âm nhạc, thông minh cơ thể, thông minh thiên nhiên.

Tính cách của con người ngay từ khi sinh ra đã có thiên hướng rõ rệt. Ví dụ, một số người sinh ra đã có cảm giác ngôn ngữ tốt, trong khi những người khác lại có tư duy logic tốt.

Đó là lý do tại sao chúng ta đang ngày càng đồng thuận với sự phát triển đa dạng. Thông thường, trẻ em hướng nội có xu hướng thích nhiếp ảnh, sáng tác, âm nhạc; trong khi trẻ em hướng ngoại lại phù hợp hơn trong việc giao tiếp với người khác, chẳng hạn như các ngành nghề kinh doanh.

Hướng nội hoặc hướng ngoại chỉ là hai loại biểu của tính cách, không có cái nào được coi là ưu điểm hay khuyết điểm. Các bậc cha mẹ không cần phải băn khoăn về việc con cái của mình hướng nội, không thích nói chuyện, cũng không cần vì thế mà cảm thấy tự ti.

Nhiều cha mẹ đang bỏ lỡ thời điểm vàng để con bứt phá thành tài

Trẻ em sau khi sinh 1.000 ngày là giai đoạn phát triển quan trọng của não bộ, số lượng trục não của trẻ sơ sinh 3 tuổi đã gần bằng 85% so với người trưởng thành. Có nghĩa là, từ 0 ~ 3 tuổi là giai đoạn quan trọng trong việc nuôi dưỡng trí thông minh, tính cách cho trẻ.

Mặc dù ở giai đoạn trước đó, những trẻ được nhận sự quan tâm, chăm sóc kĩ lưỡng của cha mẹ so với những trẻ khác sẽ không có sự khác biệt quá nhiều. Khoảng cách sẽ chỉ thực sự bắt đầu lộ ra khi con bắt đầu đi học mẫu giáo, và đối với nhiều trẻ thậm chí là trước khi đi mẫu giáo. Một thực trạng hiện nay là cha mẹ đều chép miệng nói: "Con còn bé có biết gì đâu mà học", hầu hết các khoản đầu tư của cha mẹ đều bắt đầu quá muộn, ở độ tuổi 4 trở lên. Vào thời điểm đó, những năm quan trọng nhất của sự phát triển trí não đã trôi qua mất. Ví dụ, nghiên cứu cho thấy ở tuổi 2, trẻ ở các gia đình có thu nhập thấp thường chậm hơn những trẻ khác 6 tháng, xét về kỹ năng xử lý ngôn ngữ. Nếu không có sự đầu tư lớn hơn trong 3 năm đầu, nhiều trẻ sẽ bỏ lỡ cơ hội phát huy hết khả năng của mình.

Trong giai đoạn phát triển não bộ quan trọng trước 3 tuổi, bố mẹ có trách nhiệm hướng dẫn và bồi dưỡng trí tuệ của trẻ bằng các cách:

(1) Tìm được sở thích thực sự

Sở thích là "giáo viên" tốt nhất của trẻ nhỏ, cho nên cần hướng dẫn trẻ tìm được niềm yêu thích thực sự của mình. Khi đó, các bậc cha mẹ sẽ phát hiện ra rằng, tốc độ học tập của trẻ nhỏ có sự đột phá đến bất ngờ.

(2) Kiên trì mới có được hiệu quả

Khuyến khích trẻ nhỏ kiên trì, bởi vì để dưỡng thành thói quen tốt thường phải mất đến 21 ngày. Ví dụ, đọc truyện tranh cùng trẻ nhỏ, kiên trì trong suốt 3 tuần, khi trẻ bị thu hút sâu sắc bởi những câu chuyện thú vị, một ngày em bé sẽ chủ động nói với bạn: "Mẹ ơi, hôm nay mình sẽ đọc truyện gì trước khi đi ngủ?".

(3) Ủng hộ và khích lệ

Cha mẹ là hậu phương vững chắc nhất cho con trẻ, nên cần phải thường xuyên ủng hộ và khích lệ để trẻ trở nên tự tin hơn.

Cần lưu ý rằng, khi trẻ gặp phải khó khăn bế tắc, các bậc cha mẹ không nên vì thất bại nhất thời của con mà khiển trách, lạnh nhạt, bởi điều này có thể làm tổn thương và tạo nên tính cách sợ hãi, rụt rè, thiếu tự tin trong trẻ mãi đến khi trưởng thành.

Theo: Vision Times, U.S. Chamber of Commerce Foundation

Nguồn Pháp luật và Bạn đọc