TP HCM Bé gái 10 tuổi vừa sốt xuất huyết (gây chảy máu) vừa viêm đa hệ thống hậu Covid-19 (tăng đông máu) - hai bệnh cảnh đối nghịch nhau gây khó khăn cho điều trị.

Bệnh nhi sốt cao, lạnh run, đừ người, ăn uống ít và nôn ói, chăm sóc tại nhà không bớt. Đến ngày thứ ba, bé sốt cao và mệt nhiều hơn, được đưa vào Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hoàn Mỹ Thủ Đức cấp cứu.

Bác sĩ Nguyễn Thị Hải Thanh, Trưởng Khoa Nhi, cho biết xét nghiệm ghi nhận tình trạng tiểu cầu giảm, chỉ số cảnh báo tình trạng viêm tăng ở mức rất cao, tăng men gan, có hồng cầu và protein trong nước tiểu, dương tính với sốt xuất huyết. Các triệu chứng của bé phù hợp với bệnh lý sốt xuất huyết. Tuy nhiên, bác sĩ nghi ngờ bé mắc thêm di chứng Covid, người nhà cho biết bé nhiễm vào cuối tháng 11/2021.

Các xét nghiệm hậu Covid cho thấy chỉ số viêm và đông máu ở bé cao hơn gấp 10 lần so với thông thường. Bác sĩ chẩn đoán bé đồng mắc hội chứng viêm đa hệ thống (MIS-C). Đây là tình trạng viêm đa cơ quan sau mắc Covid-19 xuất phát từ phản ứng của cơ thể, gây tổn thương toàn bộ hệ thống cơ quan của cơ thể như gan, thận, phổi, não, huyết học...

Với bé gái này, những chỉ số cho thấy tình trạng nặng, tiên lượng xấu, nguy hiểm vì có nguy cơ tăng đông máu, có thể dẫn đến tình trạng tắc mạch não, tắc mạch phổi, mạch vành, hoặc tắc mạch máu trong cơ thể ở bất kỳ cơ quan nào.

Theo bác sĩ Thanh, điều nghiêm trọng là bệnh cảnh của bé có hai tình trạng đối nghịch nhau. Sốt xuất huyết khiến tiểu cầu giảm với những triệu chứng chảy máu, xuất huyết ngoài da; còn MIS-C lại gây tăng đông máu. Nếu dùng thuốc kháng đông máu thì nguy cơ chảy máu nhiều hơn, làm nặng hơn tình trạng sốt xuất huyết. Còn nếu chậm trễ chữa trị, MIS-C có thể diễn tiến nặng hơn. Tình huống đặc biệt này khiến ê kíp điều trị phải cân nhắc, theo dõi sát tình trạng bệnh nhi mỗi ngày và chọn thời điểm phù hợp để chỉ định điều trị hợp lý.

Sau 4 ngày nằm viện, điều trị sốt xuất huyết, tiểu cầu của bé bắt đầu tăng lên lại, các triệu chứng chảy máu giảm. Lúc này, bé được điều trị MIS-C. May mắn, bé đáp ứng tốt với thuốc tiêm nên chỉ sau 48 giờ, kiểm tra lại thì chỉ số về đông máu đã giảm nhanh một cách ngoạn mục. Theo dõi thêm 24 giờ tình trạng lâm sàng ổn định, bé vừa được xuất viện.

"May mắn bé được đưa đến bệnh viện kịp thời, nếu chậm trễ hơn có thể nguy hiểm đến tính mạng vì mắc cùng lúc hai bệnh trái ngược nhau", bác sĩ Thanh nhận định.

Bác sĩ khuyến cáo những triệu chứng Covid-19 của trẻ em thường rất nhẹ và thoáng qua trong vài ngày như sốt, ho húng hắng, sổ mũi, ói, đau bụng, tiêu chảy... hoặc không có triệu chứng rồi tự khỏi. Phụ huynh không nên chủ quan, đưa đến bác sĩ chuyên khoa khi trẻ có biểu hiện bệnh. Sau khi khỏi Covid-19, bé xuất hiện các biểu hiện như ho, sốt hay rối loạn tiêu hóa... có thể liên quan di chứng.

Vaccine là biện pháp phòng ngừa mắc Covid-19, qua đó giảm nguy cơ mắc MIS-C ở trẻ em. Bác sĩ Thanh dẫn một nghiên cứu cho thấy tỷ lệ trẻ em 12-18 tuổi đã tiêm hai liều vaccine có thể ngăn ngừa được MIS-C đến 91%. Trẻ không tiêm vaccine mắc biến chứng MIS-C cao hơn rất nhiều, trong đó số trẻ diễn tiến nặng cần chăm sóc đặc biệt tại hồi sức tích cực chiếm tỷ lệ cao.

Phụ huynh cần có chế độ chăm sóc dinh dưỡng hợp lý cho trẻ, hướng dẫn trẻ thực hiện 5K, tránh tụ tập đông người, đeo khẩu trang, vệ sinh tay thường xuyên trong giai đoạn bình thường mới và trẻ được trở lại trường học.

Hội chứng viêm đa hệ thống được Bộ Y tế ghi nhận là một trong các biến chứng hậu Covid-19 nặng ở trẻ em, có xu hướng tăng và đưa vào phác đồ điều trị. Hội chứng này chỉ ghi nhận ở trẻ em, giai đoạn 2-6 tuần sau khỏi Covid-19. Các triệu chứng đặc trưng bao gồm sốt cao, đau bụng, tiêu chảy, đỏ da, lưỡi đỏ, các ngón tay chân sưng nhẹ, hồng ban, tim đập nhanh, mạch vành có thể giãn. Hiện chưa có thống kê chính thức số trẻ em mắc MIS-C trên cả nước, riêng tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố ghi nhận hơn 90 ca trong thời gian qua.

Lê Phương (Vnexpress)