Giáo dục mầm non (GDMN) là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển về thể chất, trí tuệ, tình cảm thẩm mỹ của trẻ.

Trẻ được tiếp cận với GDMN càng sớm, càng thúc đẩy quá trình học tập và phát triển của các giai đoạn tiếp theo. Nhất là đến 5 tuổi là giai đoạn phát triển có tính chất quyết định để tạo nên thể lực, nhân cách, năng lực phát triển trí tuệ trong tương lai. Ðiều đó đòi hỏi trẻ em 5 tuổi phải được chuẩn bị một cách đầy đủ về tâm thế để thích nghi với một giai đoạn mới.

Tuy nhiên, cho đến nay, việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Ðảng và Nhà nước về phát triển GDMN ở nước ta vẫn còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được mục tiêu mong đợi. Trẻ em 5 tuổi chưa được chuẩn bị đầy đủ về kỹ năng, thể lực, về tâm lý sẵn sàng đi học. Ðó là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng chất lượng yếu kém của các cấp học sau. Mặt khác, mạng lưới trường, lớp mầm non chưa đủ để huy động trẻ ra lớp đồng đều giữa các vùng, miền, cơ hội đến trường của trẻ em miền núi, vùng sâu, vùng xa còn bị hạn chế. Năm học 2008-2009, vẫn còn khoảng 15% số xã chỉ mới có một, hai lớp mẫu giáo gắn với trường tiểu học hoặc lớp mẫu giáo độc lập đặt ở trung tâm xã, vẫn còn nhiều thôn, bản ở xa chưa có phòng học để mở lớp mẫu giáo. Vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trẻ em trong độ tuổi mầm non còn 37% không được đến trường chủ yếu là do thiếu trường, lớp học. Ở một số tỉnh, thành phố, việc xây dựng quy hoạch các khu dân cư, khu đô thị chưa gắn với quy hoạch đất đai để xây dựng trường, lớp mầm non đã dẫn đến tình trạng, một số trẻ em ở lứa tuổi mầm non ở đây không được đến trường. Tỷ lệ phòng học kiên cố của GDMN còn thấp, trong số 28.500 phòng học của lớp mầm non 5 tuổi hiện tại vẫn còn 9.182 phòng học tạm, phòng tranh tre nứa lá, phòng học nhờ nhà dân và đình chùa. Ở một khía cạnh khác, nhận thức chưa đầy đủ của chính quyền các cấp, của các bậc cha mẹ, của xã hội về vai trò, vị trí của GDMN, nhất là mầm non 5 tuổi, chưa thấy hết ý nghĩa của GDMN với giáo dục phổ thông trong giáo dục suốt đời nói chung, dẫn đến chưa quan tâm đến nguyện vọng và lợi ích của trẻ em...

Vì vậy, phổ cập GDMN cho trẻ em 5 tuổi cần được ưu tiên hàng đầu nhằm chuẩn bị tốt nhất cho trẻ vào lớp 1. Nhà nước cần quản lý, đầu tư phát triển GDMN, tăng cường hỗ trợ cơ sở vật chất, đào tạo đội ngũ giáo viên; ưu tiên đầu tư các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng núi, vùng sâu, vùng xa, hải đảo, biên giới theo hướng xây dựng các trường công lập kiên cố, đạt chuẩn. Ngành GD và ÐT cần đổi mới nội dung chương trình, phương pháp GDMN theo nguyên tắc bảo đảm đồng bộ, phù hợp, tiên tiến, gắn với đổi mới giáo dục phổ thông. Bảo đảm hầu hết trẻ em 5 tuổi ở mọi vùng miền được đến lớp để thực hiện chăm sóc, giáo dục hai buổi/ngày, đủ một năm học, nhằm chuẩn bị tốt về thể chất, trí tuệ, tình cảm, thẩm mỹ, tiếng Việt và tâm lý sẵn sàng đi học, bảo đảm chất lượng để trẻ em vào lớp 1.

Hỗ trợ trẻ 5 tuổi ở các cơ sở GDMN có cha mẹ thường trú tại các xã biên giới, núi cao, hải đảo và các xã đặc biệt khó khăn; mồ côi cả cha lẫn mẹ không nơi nương tựa hoặc bị tàn tật, khuyết tật có khó khăn về kinh tế; cha mẹ thuộc diện hộ nghèo theo quy định hỗ trợ của Nhà nước 120 nghìn đồng/tháng (một năm học chín tháng) để duy trì bữa ăn trưa tại trường; trẻ em có hoàn cảnh khó khăn học tại các trường mầm non tư thục được Nhà nước hỗ trợ một phần học phí, nhằm tăng tỷ lệ huy động trẻ đến trường.

Cần thực hiện kiên cố hóa trường, lớp học; xây dựng nhà công vụ cho giáo viên vùng khó khăn và các công trình phụ trợ bảo đảm điều kiện chăm sóc giáo dục trẻ trong các trường, lớp mầm non 5 tuổi... Có như vậy mới đẩy mạnh xã hội hóa với trách nhiệm lớn hơn của Nhà nước, của xã hội và gia đình để phát triển GDMN, tạo điểm khởi đầu cho sự phát triển giáo dục và đào tạo cũng như hình thành nhân cách, phát triển trí tuệ con người.

Theo Báo Nhân Dân