Trong khi người lớn chỉ muốn nhồi nhét trẻ con học thật nhiều, thậm chí đưa cả chương trình đọc, viết làm toán vào lớp mẫu giáo mà không chịu hiểu rằng trẻ con chỉ muốn chơi thật nhiều. Dường như đa phần người lớn đều quên mất rằng, khi xưa ta bé, điều ao ước nhất luôn là được chơi bất kể ở đâu, khi nào.

Trước đây, giáo viên mầm non chỉ cần rèn nếp sinh hoạt cho lũ trẻ là ổn, còn việc học không nằm trong chương trình với thế hệ "mầm cây" này. Vậy mà giờ đây, chẳng riêng gì Việt Nam, tại Mỹ, một cô giáo kỳ cựu ở Arkansas cũng phải thốt lên: "Việc dạy dỗ những đứa trẻ mẫu giáo khiến tôi phát ốm", bởi cô phải quản lý 20 học sinh không hề có phụ tá, liên tục phải "chiến đấu" với những đứa trẻ bằng các hoạt động khoa học như chơi xếp hình, thực hành từ, đọc sách và kể truyện. Tuy nhiên, dường như quá buồn chán với những hoạt động học hành này nên cứ "nhoắt" một cái là chúng lại lén chạy sang khu vực để những con búp bê hay đồ chơi thực phẩm. Điều này cho thấy trẻ vẫn rất thèm chơi chứ chưa quan tâm vui thích với việc học chữ, học số quá sớm này.

Tác giả bài viết The Joyful, Illiterate Kindergartners of Finland trên tờ The Atlantic từng chia sẻ: "Tôi nhớ về những kỷ niệm khi phải quản lý một lớp mẫu giáo vào giữa những năm 90. Khi đến trường, tôi phải giảng dạy 3 tiếng rưỡi với đọc và viết hàng ngày, một giờ hướng dẫn các phép tính toán, 20 phút cho các hoạt động thể chất và 2 bài kiểm tra với 56 câu hỏi được chuẩn hóa môn toán và văn trong tuần thứ tư của tháng". Những hoạt động ấy đến người lớn còn thấy mệt nữa là những đứa trẻ đang tuổi ham chơi, ham nghịch.

Ấy vậy nhưng, người lớn dường như không chịu hiểu trẻ con, vẫn làm theo cách họ nghĩ khi trong một cuộc khảo cứu các giáo viên mẫu giáo Mỹ từ năm 1998 đến năm 2010, được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu tới từ Đại học Virginia, đứng đầu là nhà nghiên cứu giáo dục Daphna Basok, đã cho thấy tỷ lệ giáo viên mẫu giáo đồng ý (hoặc rất đồng ý) rằng trẻ em nên học cách đọc ngay từ tuổi mẫu giáo tăng từ 30% trong năm 1998 lên 80% năm 2010. Bassok cho rằng, thời gian dạy dỗ trẻ học chữ ở mẫu giáo đã tăng lên đáng kể kéo theo việc trẻ sẽ bị hạn chế các hoạt động nghệ thuật, âm nhạc, vui chơi. Những hướng dẫn của giáo viên cũng thay đổi: "Việc sử dụng sách giáo khoa và máy tính bảng của giáo viên cũng tăng đáng kể" - ông nhấn mạnh.

Trong khi đó, các trường học ở Phần Lan đã nhận được nhiều chú ý trong thời gian gần đây sau nhiều lần dẫn đầu về các bài kiểm tra quốc tế PISA. Đây là một quốc gia Bắc Âu với dân số 5,5 triệu người, chính phủ sẽ trả mọi chi phí cho những đứa trẻ học mầm non đến năm 6 tuổi. Không chỉ vậy, những bà mẹ Phần Lan phải trở thành những giáo viên tại nhà, bỏ một phần lớn thời gian mỗi ngày để chơi với chúng. Hơn nữa, thời gian những đứa trẻ được vui chơi khá nhiều, ngay cả khi trời mưa học sinh trường mầm non Niirala ở thành phố Kuopio vẫn cầm những chiếc kéo và xẻng nhỏ bé nghịch bùn. Chúng đi ủng cao su, lê chân dưới bùn nghịch ngợm, thậm chí còn xin cô giáo cho ở bên ngoài thêm một giờ.

Những đứa trẻ mẫu giáo tại Phần Lan thường chơi theo hai cách: một là hình thức tự phát và tự do, cách hai là chơi dưới sự hướng dẫn của người lớn. "Trẻ em được học hỏi rất nhiều khi chơi" - Anni-Kaisa Osei Ntiamoah một trong những giáo viên mẫu giáo khẳng định. Cô đã có kinh nghiệm giảng dạy 7 năm nên đã đánh giá khá chính xác việc phát triển của trẻ mầm non: "trong quá trình chơi, lũ trẻ có thể phát triển khả năng ngôn ngữ, toán học và khả năng tương tác xã hội. Khi chơi, thời gian vui vẻ sẽ là động lực tốt để các em có cơ hội học tập.

Vì vậy, hãy để trẻ phát triển một cách tự nhiên nhất. Không nhất thiết phải ngồi vào bàn ghế, rồi đọc đọc, chép chép và coi đó là học, bởi hành động ấy chỉ khiến lũ trẻ thêm chán và sợ học. Đối với chúng, nếu người lớn biết cách hiểu con trẻ, chỉ trong các hoạt động vui chơi thôi, trẻ đã có thể phát triển tư duy đáng kể chính từ những trò chơi do người lớn hướng dẫn hoặc do trẻ tự nghĩ ra.

Theo HNM