Tôi 32 tuổi, đi khám được chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh. Xin hỏi đây là bệnh gì và có nguy hiểm không? Tôi có thể sinh con không? (Võ Thành Nam, Bình Dương)

Trả lời:

Vô sinh ảnh hưởng đến 10-15% cặp vợ chồng đang mong muốn có con, một nửa trong số đó là do vô sinh nam. Giãn tĩnh mạch thừng tinh là một trong những tác nhân thường gặp nhất ở vô sinh nam. Bệnh hiếm khi phát hiện trước 10 tuổi và thường tăng lên khoảng 15% khi bước vào tuổi trưởng thành.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là sự giãn, xoắn bất thường của tĩnh mạch tinh hoàn trong bó thừng tinh và gây trào ngược máu vào tĩnh mạch tinh trong. Giãn tĩnh mạch thừng tinh chiếm khoảng gần 1/3 các ca vô sinh nam. Bệnh có thể ảnh hưởng xấu đến tinh hoàn và dẫn đến giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.

Thông thường, tinh hoàn của nam giới sẽ được cấp máu nuôi, có những tĩnh mạch dẫn máu về tim. Tuy nhiên, ở người bệnh bị giãn tĩnh mạch thừng tinh thì máu bị ứ trệ ở tinh hoàn. Vì động mạch là nguồn cung cấp oxy cho tinh hoàn nên máu ứ trệ, tuần hoàn không lưu thông thiếu oxy dẫn đến tinh hoàn thiếu máu nuôi.

Bên cạnh đó, tinh hoàn của nam giới khi bị ứ máu thì chuyển hóa sẽ bị thay đổi dẫn đến những chất là oxy hóa gây độc cho tinh hoàn và cho tinh trùng. Tình trạng này cũng sẽ gây nên một số biến chứng làm tinh hoàn teo dần và ảnh hưởng rất nhiều đến chức năng của tinh trùng.

Trong những năm gần đây, đã có nghiên cứu cho thấy giãn tĩnh mạch thừng tinh ảnh hưởng đến cả di truyền và sợi ADN của tinh trùng, do chất oxy hóa tạo ra gây đứt gãy những sợi ADN. Đã có thống kê rằng đối với những bệnh nhân vô sinh nguyên phát (tức là những cặp vợ chồng trước đây chưa từng có con) thì có đến 35% là có đi kèm giãn tĩnh mạch thừng tinh. Đối với những bệnh nhận vô sinh thứ phát (đã từng có ít nhất 1 con) bây giờ bị vô sinh, thống kê có đến 80% là có co giãn tĩnh mạch thừng tinh. Vì thế, đây là một trong những bệnh lý cần phải thăm khám và điều trị kịp thời để giảm nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của nam giới.

Bệnh lý giãn tĩnh mạch thừng tinh thường sẽ chia làm 2 nhóm chính đó là giãn tĩnh mạch thừng tinh lâm sàng và giãn tĩnh mạch thành tinh dưới lâm sàng.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh dưới lâm sàng: một số bệnh nhân chỉ có giãn tĩnh mạch khi thực hiện động tác nghiệm pháp Valsalva.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh lâm sàng: Nhóm bệnh nhân đã có triệu chứng, có những búi tĩnh mạch hiện rõ ở vùng bìu hoặc bệnh nhân có triệu chứng đau, có những biến chứng như teo tinh hoàn hoặc rối loạn cương, rối loạn xuất tinh.

Những biến chứng này xuất hiện âm thầm, khó nhận biết nên người bệnh bỏ qua mất cơ hội điều trị sớm. Vì thế nam giới nên khám, tầm soát bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh. Bác sĩ sẽ kiểm tra chất lượng tinh trùng để có thể bảo tồn khả năng sinh sản cho người bệnh. Bên cạnh đó điều chỉnh về nội tiết giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống nhất là quan hệ vợ chồng.

Trong các kỹ thuật điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh, kỹ thuật vi phẫu cột tĩnh mạch thừng tinh giãn là một trong những phương pháp điều trị hiệu quả, cải thiện số lượng và chất lượng tinh trùng, cũng như giảm thiểu nguy cơ tai biến. Bên cạnh đó, những biện pháp thay đổi lối sống, duy trì lối sống lành mạnh cũng có giá trị như phương pháp điều trị không dùng thuốc, có thể góp phần tăng chất lượng tinh trùng.

Bác sĩ Ngô Đình Triệu Vỹ
Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, BVĐK Tâm Anh TP HCM